Παρατήρηση

Η παρατήρηση είναι μια δραστηριότητα ενός ευφυούς έμβιου όντος (π.χ. του ανθρώπου), το οποίο αντιλαμβάνεται και αφομοιώνει τη γνώση ενός φαινομένου στο πλαίσιο των προηγούμενων γνώσεων και ιδεών του.

Η παρατήρηση είναι κάτι περισσότερο από την απλή πράξη της παρατήρησης: Η παρατήρηση απαιτεί παρατήρηση και αναζήτηση γνώσης.

Οι παρατηρήσεις που προέρχονται από αυτοπροσδιοριζόμενα όργανα είναι συχνά αναξιόπιστες. Τέτοιες παρατηρήσεις είναι δύσκολο να αναπαραχθούν επειδή μπορεί να διαφέρουν ακόμη και σε σχέση με τα ίδια ερεθίσματα. Συνεπώς, δεν είναι πολύ χρήσιμες σε ακριβείς επιστήμες όπως η φυσική, οι οποίες απαιτούν όργανα που δεν αυτοπροσδιορίζονται. Είναι συνεπώς συχνά αναγκαία η χρήση διαφόρων μηχανικών οργάνων όπως: φασματόμετρα, παλμογράφοι, κάμερες, τηλεσκόπια, συμβολόμετρα, μαγνητόφωνα, θερμόμετρα κ.λπ. και εργαλεία όπως ρολόγια, κλίμακες που βοηθούν στη βελτίωση της ακρίβειας, της ποιότητας και της χρησιμότητας των πληροφοριών που λαμβάνονται από μια παρατήρηση.

Η ακρίβεια και η τεράστια επιτυχία της επιστήμης αποδίδεται πρωτίστως στην ακρίβεια και την αντικειμενικότητα (δηλαδή την επαναληψιμότητα) της παρατήρησης της πραγματικότητας που εξερευνά η επιστήμη.

Ο ρόλος της παρατήρησης στην επιστημονική μέθοδο

Η επιστημονική μέθοδος αναφέρεται σε τεχνικές για τη διερεύνηση φαινομένων, την απόκτηση νέων γνώσεων ή τη διόρθωση και την ενσωμάτωση προηγούμενων γνώσεων. Για να χαρακτηριστεί επιστημονική, μια μέθοδος έρευνας πρέπει να βασίζεται στη συλλογή παρατηρήσιμων, εμπειρικών και μετρήσιμων στοιχείων που υπόκεινται σε συγκεκριμένες αρχές συλλογισμού. Η επιστημονική μέθοδος συνίσταται στη συλλογή δεδομένων μέσω παρατήρησης και πειραματισμού, καθώς και στη διατύπωση και τον έλεγχο υποθέσεων.

Παρόλο που οι διαδικασίες διαφέρουν από τομέα σε τομέα έρευνας, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά διακρίνουν την επιστημονική έρευνα από άλλες μεθοδολογίες της γνώσης. Οι επιστημονικοί ερευνητές προτείνουν υποθέσεις ως εξηγήσεις των φαινομένων και σχεδιάζουν πειραματικές μελέτες για τον έλεγχο αυτών των υποθέσεων. Τα βήματα αυτά πρέπει να είναι επαναλήψιμα προκειμένου να προβλεφθούν αξιόπιστα τυχόν μελλοντικά αποτελέσματα. Οι θεωρίες που καλύπτουν ευρύτερους τομείς έρευνας μπορούν να δεσμεύουν πολλές υποθέσεις σε μια συνεκτική δομή. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση νέων υποθέσεων ή να τοποθετήσει ομάδες υποθέσεων στο πλαίσιο.

Μεταξύ άλλων πτυχών που μοιράζονται τα διάφορα πεδία έρευνας είναι η πεποίθηση ότι η διαδικασία πρέπει να είναι αντικειμενική για να μειωθεί η μεροληπτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Μια άλλη βασική προσδοκία είναι η τεκμηρίωση, η αρχειοθέτηση και η κοινοποίηση όλων των δεδομένων και της μεθοδολογίας, ώστε να είναι διαθέσιμα για προσεκτικό έλεγχο από άλλους επιστήμονες, δίνοντας έτσι σε άλλους ερευνητές την ευκαιρία να επαληθεύσουν τα αποτελέσματα επιχειρώντας να τα αναπαράγουν. Αυτή η πρακτική, που ονομάζεται πλήρης αποκάλυψη, επιτρέπει επίσης την καθιέρωση στατιστικών μέτρων για την αξιοπιστία αυτών των δεδομένων.

Δοκιμές και βελτίωση

Η επιστημονική διαδικασία είναι επαναληπτική. Σε κάθε στάδιο είναι πιθανό κάποια σκέψη να οδηγήσει τον επιστήμονα να επαναλάβει ένα προηγούμενο μέρος της διαδικασίας. Η αποτυχία να αναπτύξει μια ενδιαφέρουσα υπόθεση μπορεί να οδηγήσει τον επιστήμονα να επαναπροσδιορίσει το θέμα που εξετάζει. Η αποτυχία μιας υπόθεσης να παράγει ενδιαφέρουσες και ελέγξιμες προβλέψεις μπορεί να οδηγήσει σε επανεξέταση της υπόθεσης ή του ορισμού του θέματος. Η αποτυχία του πειράματος να παράγει ενδιαφέροντα αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσει τον επιστήμονα σε επανεξέταση της πειραματικής μεθόδου, της υπόθεσης ή του ορισμού του θέματος.

Άλλοι επιστήμονες μπορούν να ξεκινήσουν τη δική τους έρευνα και να εισέλθουν στη διαδικασία σε οποιοδήποτε στάδιο. Μπορεί να υιοθετήσουν τον χαρακτηρισμό και να διατυπώσουν τη δική τους υπόθεση ή μπορεί να υιοθετήσουν την υπόθεση και να συναγάγουν τις δικές τους προβλέψεις. Συχνά το πείραμα δεν γίνεται από το άτομο που έκανε την πρόβλεψη και ο χαρακτηρισμός βασίζεται σε πειράματα που έγιναν από κάποιον άλλο. Τα δημοσιευμένα αποτελέσματα πειραμάτων μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως υπόθεση που προβλέπει τη δική τους αναπαραγωγιμότητα.

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Q: Τι είναι η παρατήρηση;


Α: Η παρατήρηση είναι η δραστηριότητα ενός νοήμονος ζωντανού όντος (π.χ. του ανθρώπου) που αντιλαμβάνεται και αφομοιώνει τη γνώση ενός φαινομένου στο πλαίσιο των προηγούμενων γνώσεων και ιδεών του.

Ερ: Πώς διαφέρει η παρατήρηση από την απλή παρατήρηση;


Α: Η παρατήρηση απαιτεί κάτι περισσότερο από την απλή πράξη της παρατήρησης- περιλαμβάνει την ενεργή αναζήτηση γνώσης, συχνά μέσω πειραματισμού.

Ερ: Γιατί είναι αναξιόπιστες οι παρατηρήσεις που προέρχονται από αυτοπροσδιοριζόμενα όργανα;


Α: Τα αυτοπροσδιοριζόμενα όργανα μπορούν να παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα ακόμη και όταν τους παρουσιάζονται τα ίδια ερεθίσματα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναπαραγωγή τους και όχι πολύ χρήσιμη για ακριβείς επιστήμες όπως η φυσική που απαιτούν ακριβείς μετρήσεις.

Ερ: Ποιοι τύποι μηχανικών οργάνων χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της ακρίβειας και της ποιότητας των πληροφοριών που λαμβάνονται μέσω της παρατήρησης;


Α: Παραδείγματα μηχανικών οργάνων περιλαμβάνουν φασματόμετρα, παλμογράφους, κάμερες, τηλεσκόπια, συμβολόμετρα, μαγνητόφωνα, θερμόμετρα κ.λπ. καθώς και εργαλεία όπως ρολόγια και ζυγαριές που συμβάλλουν στην αύξηση της ακρίβειας και της χρησιμότητας.

Ερ: Πώς έχει επιτευχθεί η ακρίβεια στην επιστήμη;


Α: Η ακρίβεια και η επιτυχία της επιστήμης έχει αποδοθεί στις ακριβείς και αντικειμενικές (δηλαδή επαναλήψιμες) παρατηρήσεις που γίνονται σχετικά με την πραγματικότητα που διερευνά η επιστήμη.

AlegsaOnline.com - 2020 / 2023 - License CC3