Σφαγές του Φουάμπε
Οι Σφαγές του Φόιμπε είναι οι μαζικές δολοφονίες στις οποίες η πλειοψηφία των θυμάτων ήταν Ιταλοί το 1943, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου, και το 1945, όταν γιουγκοσλάβοι αντάρτες υπό τις διαταγές του Τίτο κατέλαβαν τμήματα της Βενετίας Τζούλια, της Ίστριας και της Δαλματίας. Οι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει ότι η βία και η επακόλουθη έξοδος των Ιταλών Ιστριακών-Δαλματών ήταν μια προγραμματισμένη εθνοκάθαρση. Η Εθνική Ημέρα Μνήμης των Εξορίστων και των Foibe είναι ιταλικός εορτασμός στη μνήμη των θυμάτων.
Αριθμός σκοτωμένων Ιταλών πολιτών
Η εκτίμηση είναι ότι σκοτώθηκαν αρκετές χιλιάδες Ιταλοί πολίτες. Σύμφωνα με μια έκθεση που εκδόθηκε το 2000 από μια μικτή ιστορική επιτροπή Σλοβενίας-Ιταλίας που συστάθηκε το 1993, ο αριθμός των αγνοουμένων από την περιοχή, οι περισσότεροι από τους οποίους τερμάτισαν στο foibe, ή αλλιώς τοπικές γεωλογικές σχισμές, κυμαίνεται από 1.300 έως 1.600, αλλά η εκτίμηση αυτή δεν περιλαμβάνει τους σκοτωμένους στο σημερινό κροατικό έδαφος. Ορισμένοι από αυτούς ήταν στρατοδικείο φασίστες ή εχθρικοί στρατιώτες, αλλά σκοτώθηκαν και πολλοί άμαχοι. Η μεγάλη πλειονότητα των δολοφονηθέντων ήταν ιταλικής υπηκοότητας.
Οι δολοφονίες που άρχισαν μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943 και οι σφαγές του 1945 συνέβησαν εν μέρει υπό συνθήκες ανταρτοπόλεμου των Σλοβένων και Κροατών ανταρτών με τις γερμανικές και τις εναπομείνασες ιταλικές φασιστικές δυνάμεις και εν μέρει μετά την κατάληψη του εδάφους από τους στρατιωτικούς σχηματισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Οι δολοφονίες μπορεί να περιλάμβαναν εγκλήματα πολέμου καθώς και εγκλήματα ιδιωτικών ή πολιτικών αντιποίνων μεταξύ πολιτών, καθώς και "πολιτικές εκκαθαρίσεις" και προγραμματισμένες εθνοκαθάρσεις από το 1947. Επίσης, Ιταλοί κομμουνιστές με Σλάβους αντάρτες σκότωσαν Ιταλούς- εκτός από το foibe, πολλές άλλες σφαγές που διαπράχθηκαν από Ιταλούς κομμουνιστές αντάρτες υπό τις διαταγές του Palmiro Togliatti στο κίνημα αντίστασης παρέμειναν για πολλά χρόνια ανεπίγνωστες και αδιαμφισβήτητες.
Θύματα
Τα θύματα δεν ήταν όλοι Ιταλοί, διότι πολλοί από τους δολοφονημένους πολίτες ήταν αντικομμουνιστές Κροάτες και Σλοβένοι: πολλές γυναίκες βιάστηκαν πριν από τη δολοφονία. Ιστορικοί όπως ο Raoul Pupo ή ο Roberto Spazzali υπολόγισαν τον συνολικό αριθμό των θυμάτων σε περίπου 5.000- ο Guido Rumici υπολογίζει από 11.000 και πάνω, συμπεριλαμβανομένων όλων των ανθρώπων που πέθαναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης- ο Giampaolo Pansa υπολογίζει περίπου 15.000, συμπεριλαμβανομένων πάντα όλων των ανθρώπων που πέθαναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης- ο φασίστας πολιτικός και ιστορικός Giorgio Pisanò υπολόγισε συνολικά από 10.000 και πάνω. Ποτέ δεν ήταν δυνατόν να ανασυρθούν όλα τα χιλιάδες πτώματα από τους φοίνικες, διότι ορισμένα από αυτά βρίσκονται σε βάθος μεγαλύτερο από μερικές εκατοντάδες μέτρα. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια είχε καταστεί δυνατό να εξαχθεί από τους λάκκους μόνο ένας μικρός αριθμός πτωμάτων, λιγότερα από εξακόσια, ενώ άλλες πηγές προσπαθούν να καταρτίσουν καταλόγους με τις τοποθεσίες και τους πιθανούς αριθμούς των θυμάτων. Σχεδόν όλοι οι ιστορικοί υπολογίζουν εκατοντάδες θύματα που δολοφονήθηκαν πραγματικά με σκληρές ωθήσεις στο foibe ενώ ο εκτιμώμενος αριθμός των συνολικών ανθρώπων που σκοτώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι αμφισβητούμενος και κυμαίνεται σε χιλιάδες- πιθανώς μόνο ένα μέρος του συνόλου των πτωμάτων κρύφτηκε στο foibe αλλά πολλά πτώματα συσσωρεύτηκαν σε ομαδικούς τάφους. Τα κυριότερα στρατόπεδα συγκέντρωσης βρίσκονταν σε: Borovnica, Skofja Loka, Osijek, Stara Gradiska, Sisak, Zemun, Vrsac, Osseh, Aidussina, Maribor.
Γνωστοί Ιταλοί
- Norma Cossetto, βιάστηκε
- Francesco Bonifacio
- 3 αδελφές Radecchi κροατικής καταγωγής: το αρχικό επώνυμο ήταν Radeki- βιάστηκαν
- Mario Blasich
- Giuseppe Sincich
- Κρανίο Mario
- Giovanni Baucer
- Mario De Hajnal
- Giovanni Rubinich
- Icilio Bacci
- Riccardo Gigante
- Carlo Dell'Antonio
- Romano Meneghello
- Augusto Bergera
- Luigi Podestà
- Carlo Schiffrer
- Michele Miani
- Licurgo Olivi
- Augusto Sverzutti
- 2 αδελφοί Luxardo
- Dora Pezzoli
Γνωστοί Σλάβοι
- Ivo Bric
- Vera Lesten
- Alojzij Obit
- Lado Piščanc
- Ludvik Sluga
- Anton Pisk
- Filip Terčelj
- Izidor Zavadlav
- Andrej Uršič
Έρευνες του foibe
Καμία έρευνα για τα εγκλήματα δεν είχε ξεκινήσει ούτε από την Ιταλία, ούτε από τη Γιουγκοσλαβία, ούτε από διεθνείς φορείς, μέχρι που η Σλοβενία έγινε ανεξάρτητη χώρα το 1991. Οι ιταλο-σλοβενικές σχέσεις κατά τη σχετική περίοδο (1880-1950) μελετώνται εντατικά από ιστορικούς από το 1990. Μια κοινή έκθεση από επιτροπή ιστορικών και από τις δύο χώρες δημοσιεύθηκε υπό την αιγίδα των δύο κυβερνήσεων το 2000. Η έκθεση τοποθετεί τις ιταλο-σλοβενικές σχέσεις σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Θίγει επίσης το ζήτημα των μαζικών δολοφονιών που συνδέονται με το foibe. Καθώς δεν εξακριβώθηκε ακριβής καταμέτρηση, η έκθεση περιλαμβάνει μια διατύπωση "εκατοντάδων θυμάτων", αναφερόμενη στην περιοχή που αφορά τις ιταλο-σλοβενικές σχέσεις, εξαιρώντας έτσι τα κροατικά εδάφη.
Ιταλο-σλοβενικές σχέσεις
Ακόμα και μετά την ένταξη της Σλοβενίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών αποτελούν αντικείμενο πολιτικής συζήτησης. Η συζήτηση απέκτησε μεγάλη προβολή αφότου το ιταλικό κοινοβούλιο, υπό τον πρωθυπουργό Μπερλουσκόνι και τους κεντροδεξιούς εταίρους του στον συνασπισμό, κατέστησε την 10η Φεβρουαρίου Εθνική Ημέρα Μνήμης των Εξορίστων και των Foibe, που γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Τεργέστη το 2005. Ο εορτασμός της Ημέρας Μνήμης το 2005 συνοδεύτηκε από μια τηλεοπτική παραγωγή της RAI Η καρδιά στον λάκκο (Il Cuore nel Pozzo) [1]. Την ταινία παρακολούθησαν 17 εκατομμύρια θεατές μόνο κατά την πρώτη μετάδοσή της στην Ιταλία.
Εξόριστοι από την Ίστρια και τη Δαλματία
Πολλοί Ιταλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα μετά από σφαγές. Η οικονομική ανασφάλεια, ο φόβος για περαιτέρω αντίποινα και η αλλαγή του καθεστώτος που τελικά οδήγησε στο Σιδηρούν Παραπέτασμα που χώρισε την περιοχή Τεργέστης-Ίστριας, είχαν ως αποτέλεσμα περίπου 350.000 άνθρωποι, κυρίως Ιταλοί, να εγκαταλείψουν τα εδάφη της Ίστριας και της Δαλματίας. Οι κάτοικοι των εδαφών που βρίσκονταν υπό ιταλική κυριαρχία από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο σύμφωνα με τη Συνθήκη του Ραπάλο του 1920, που αργότερα αποδόθηκε στη Γιουγκοσλαβία με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947-02-10 και το Μνημόνιο του Λονδίνου του 1954, είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν να φύγουν (optants) ή να παραμείνουν. Στους εξόριστους αυτούς έπρεπε να δοθεί αποζημίωση για την απώλεια της περιουσίας τους και άλλες αποζημιώσεις από το ιταλικό κράτος σύμφωνα με τους όρους των συνθηκών ειρήνης.
Στις 18 Φεβρουαρίου 1983, η Γιουγκοσλαβία και η Ιταλία υπέγραψαν συνθήκη στη Ρώμη, όπου η Γιουγκοσλαβία συμφώνησε να καταβάλει 110 εκατομμύρια δολάρια για την αποζημίωση της περιουσίας των εξόριστων που κατασχέθηκε μετά τον πόλεμο. Με τη διάλυσή της το 1991 η Γιουγκοσλαβία κατέβαλε 18 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Η Σλοβενία και η Κροατία, δύο διάδοχοι της Γιουγκοσλαβίας, συμφώνησαν να μοιραστούν το υπόλοιπο του χρέους αυτού. Η Σλοβενία ανέλαβε το 62% και η Κροατία το υπόλοιπο 38%. Η Ιταλία δεν θέλησε να αποκαλύψει τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού και έτσι το 1994 η Σλοβενία άνοιξε έναν καταπιστευματικό λογαριασμό στην Dresdner Bank στο Λουξεμβούργο, ενημέρωσε σχετικά την Ιταλία και άρχισε να πληρώνει το μερίδιο των 55.976.930 USD. Η τελευταία πληρωμή καταβλήθηκε τον Ιανουάριο του 2002. Μέχρι σήμερα η Κροατία ελπίζει σε μια διαφορετική λύση του θέματος και δεν έχει καταβάλει ούτε ένα δολάριο ακόμη. Η ιταλική πλευρά δεν έχει ακόμη αποσύρει ούτε ένα δολάριο από το λογαριασμό.
Charge
Το 1992 ο Ιταλός δικαστής Giuseppe Pittitto ξεκίνησε μια ποινική δίκη μετά από καταγγελία εναντίον υπόπτων για Σλάβους εγκληματίες πολέμου. Ο Oscar Piskulic και ο Ivan Motika ήταν και οι δύο κύριοι κατηγορούμενοι, αλλά απαλλάχθηκαν επειδή απορρίφθηκε η εδαφική δικαιοδοσία και έλαβαν αθωωτική απόφαση βάσει της αμνηστίας του 1959. Το 1997 ορισμένοι Ιταλοί βουλευτές πίεσαν την κυβέρνησή τους για την έκδοση υπόπτων Σλάβων εγκληματιών, αλλά διπλωματικά προβλήματα σταμάτησαν την ιταλική δράση. Όλοι οι Ιταλοί ιστορικοί θεωρούν τον Γιόσιπ Μπροζ Τίτο αρχηγό των Σλάβων εγκληματιών, αλλά το πτώμα του παραμένει ακόμη σε μαυσωλείο.
Main foibe
- Foiba της Basovizza (Τεργέστη) εθνικό μνημείο
- Foiba του Monrupino (Τεργέστη) εθνικό μνημείο
- Foiba of Barbana
- Foiba της Beca
- Foiba Bertarelli (Pinguente)
- Foiba της Brestovizza
- Foiba of Campagna (Τεργέστη)
- Foibe της Καποδίστριας
- Foiba της Casserova
- Foibe του Castelnuovo d'Istria
- Foiba της Cernizza
- Foiba της Cernovizza (Pisino)
- Foiba of Cocevie
- Foiba του Corgnale
- Foiba του Cregli
- Foiba της Drenchia
- Λατομείο βωξίτη στην Gallignana
- Foiba of Gargaro ή Podgomila
- Foiba του Gimino
- Foiba της Gropada
- Foiba του Iadruichi
- Foiba της Jurani
- Λατομείο βωξίτη στο Lindaro
- Foiba του Obrovo (Fiume)
- Foiba της Odolina
- Foiba της Opicina
- Foiba of Orle
- Foiba του Podubbo
- Foiba of Pucicchi
- Foiba της Raspo
- Foiba του Rozzo
- Foiba του San Lorenzo στην Basovizza
- Foiba του San Salvaro
- Foiba της Scadaicina
- Λάκκος του Semez
- Foiba του Semi (Ίστρια)
- Λάκκος του Semich
- Foiba του Sepec (Rozzo)
- Foiba της Sesana
- Foiba του Terli
- Foiba of Treghelizza
- Foiba του Vescovado
- Foiba της Vifia Orizi
- Foiba της Villa Surani
- Foiba of Vines
- Foiba του Zavni (δάσος της Tarnova)