Οραματιστής
Σε γενικές γραμμές, ο οραματιστής είναι αυτός που μπορεί να οραματιστεί το μέλλον. Για ορισμένες ομάδες, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει υπερφυσικά ή τη χρήση ναρκωτικών που αλλάζουν το μυαλό.
Μια οραματική κατάσταση μπορεί να επιτευχθεί μέσω του διαλογισμού, των ναρκωτικών, των διαυγών ονείρων, των ονειροπολήσεων ή της τέχνης. Ένα παράδειγμα είναι η Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν, καλλιτέχνης/οραματιστής του 12ου αιώνα και καθολική αγία. Άλλοι οραματιστές στη θρησκεία είναι ο Μωάμεθ (ο οποίος είχε όραμα και επικοινωνία με τον άγγελο Γαβριήλ), η Αγία Μπερναντέτ (η οποία είχε όραμα επαφής με την Υπεραγία Θεοτόκο) και ο Τζόζεφ Σμιθ (ο οποίος είχε όραμα επαφής με τον άγγελο Μορόνι).
Εκτεταμένες έννοιες
Ένα όραμα μπορεί να είναι πολιτικής, θρησκευτικής, περιβαλλοντικής, κοινωνικής ή τεχνολογικής φύσης. Κατ' επέκταση, ο οραματιστής μπορεί επίσης να είναι ένα άτομο με ένα σαφές, διακριτό και συγκεκριμένο (σε ορισμένες λεπτομέρειες) όραμα για το μέλλον, το οποίο συνήθως συνδέεται με την πρόοδο της τεχνολογίας ή τις κοινωνικές/πολιτικές ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, ο Τεντ Νέλσον ή ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ αναφέρονται ως οραματιστές σε σχέση με το Διαδίκτυο.
Άλλοι οραματιστές απλώς φαντάζονται αυτό που δεν υπάρχει ακόμη, αλλά θα μπορούσε να υπάρξει κάποια μέρα, καθώς ορισμένες μορφές οραματισμού (ή ατενίσματος) μπορούν να δώσουν μια ματιά στο πιθανό μέλλον. Επομένως, οραματισμός μπορεί να σημαίνει ότι βλέπουμε με ουτοπικό τρόπο αυτό που δεν υπάρχει ακόμη στη γη, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει σε ένα άλλο πεδίο, όπως το ιδανικό ή τέλειο πεδίο όπως το φανταζόμαστε ή το σκεφτόμαστε. Παραδείγματα είναι ο Buckminster Fuller στην αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό και ορισμένοι από τους πρωτοπόρους της προσωπικής πληροφορικής, όπως ο Steve Wozniak. Ορισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα μαθηματικά για να κάνουν οραματικές ανακαλύψεις στη φύση του σύμπαντος. Υπό αυτή την έννοια, ένας οραματιστής μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως κοσμικός προφήτης. Ορισμένοι οραματιστές δίνουν έμφαση στην επικοινωνία, και ορισμένοι αναλαμβάνουν ρόλο προσωπείας στην οργάνωση μιας κοινωνικής ομάδας.
Στην τέχνη
Οι καλλιτέχνες μπορούν να παράγουν έργα που χαρακτηρίζονται χαλαρά ως οραματική τέχνη για το φωτεινό περιεχόμενό τους ή/και για τη χρήση καλλιτεχνικών τεχνικών που απαιτούν τη χρήση εκτεταμένων δυνάμεων αντίληψης από τον θεατή: (π.χ. Gustave Moreau, Samuel Palmer, Jean Delville, Ernst Fuchs, ο Γάλλος συμβολιστής Odilon Redon, Brion Gysin, Max Ernst, Stanley Spencer, Edward Burne Jones, Adolf Wolfli, Fred Sandback, William Blake, Hieronymus Bosch και Henry Darger).
Η οραματική τέχνη μπορεί λανθασμένα να οριστεί ως μια κατηγορία πρωτόγονης τέχνης (τέχνη των μη τυπικά εκπαιδευμένων) και όχι ως περιγραφή ανθρώπων που χρησιμοποίησαν τα οράματά τους (ή τα όνειρά τους) για να δημιουργήσουν τους πίνακές τους. Ο Σαλβαδόρ Νταλί είναι ένας καλλιτέχνης που θα αποτελούσε παράδειγμα οραματικής τέχνης που δεν είναι ούτε θρησκευτική ούτε πρωτόγονη.